اسپاستیسیتی یا سفتی اندام چیست؟
به گزارش وبلاگ محمدی، بهترین ها: اسپاستیسیتی عارضه ای است که در آن، عضلات به طور مداوم منقبض می شوند. این انقباض سبب سفتی یا گرفتگی عضلات شده و می تواند در حرکات نرمال فرد، تکلم و طرز راه رفتن او اختلال ایجاد کند. اسپاستیسیتی معمولا به دلیل آسیب به بخشی از مغز یا نخاع که کنترل کننده حرکات ارادی اند روی می دهد.
این آسیب می تواند در تعادل سیگنال ها میان سیستم عصبی و عضلات، تغییری ایجاد نماید. این عدم تعادل منجر به افزایش فعالیت در عضلات می گردد. اسپاستیسیتی تاثیر منفی بر عضلات و مفاصل در دست ها و پا ها می گذارد و مخصوصا برای رشد بچه ها مضر است.
عوارضی که می توانند موجب اسپاستیسیتی شوند شامل موارد زیر می شوند:
- ضربه مغزی (TBI)
- آسیب نخاعی (SCI)
- آسیب مغزی ناشی از کمبود اکسیژن
- سکته مغزی
- ام اس
- آنسفالیت
- مننژیت
- آدرنولکودیستروفی (یک نقص مغزی)
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (بیماری لوگهریک که یک بیماری عصبی پیشرونده بوده و سبب نابودی تدریجی سلول های عصبی می گردد)
- فنیل کتونوری (یک نقص مادرزادی متابولیکی نادر)
نشانه های اسپاستیسیتی
اسپاستیسیتی ممکن است خفیف و در حد احساس سفتی ملایم در عضلات باشد یا اینکه آنقدر شدت داشته باشد که اسپاسم های دردناک و غیرقابل کنترلی در دست ها و پا ها ایجاد نماید. اسپاستیسیتی می تواند احساس درد و سفتی در مفاصل اطراف نموده و در پایین کمر نیز درد هایی ایجاد کند.
عوارض جانبی اسپاستیسیتی شامل موارد زیر می گردد:
- سفتی عضلات که باعث می گردد حرکات، کامل و درست نباشند و انجام برخی از کار ها سخت گردد.
- اسپاسم های عضلانی که باعث می شوند انقباضات عضلانی غیرقابل کنترل و اغلب دردناک باشند.
- تا شدن غیرارادی پا ها
- دفرمه شدن عضله و مفصل
- خستگی عضلانی
- عدم رشد طولی عضله
- عدم سنتز پروتئین در سلول های عضله
عوارض بیشتر:
- عفونت های مجاری ادراری
- یبوست مزمن
- تب یا سایر بیماری های سیستمیک
- درد در اثر فشار
- ریفلکس های بیش از حد
اسپاستیسیتی چگونه تشخیص داده می گردد؟
پزشک شما، سوابق پزشکی تان را آنالیز می نماید تا اسپاستیسیتی را تشخیص بدهد. پزشک آنالیز می نماید که چه دارو هایی مصرف می کنید و اینکه آیا سابقه اختلالات نورولوژیکی یا عضلانی را در خودتان یا در خانواده تان دارید یا نه.
تست های متعددی وجود دارند که می توانند تشخیص پزشک را تائید نمایند. این تست ها، حرکات دست ها و پاها، فعالیت عضلات، طیف فعال و غیرفعال حرکت و توانایی انجام فعالیت های مراقبت فردی را ارزیابی می نمایند.
گزینه های درمانی برای اسپاستیسیتی
راه حل های درمان های گوناگونی برای اسپاستیسیتی وجود دارند که بسته به دلیل اصلی آن، سن بیمار و شدت عارضه، ارزیابی و انتخاب می شوند. این راه های درمانی در اهدافی با هم مشترک هستند:
- تسکین علائم و نشانه های اسپاستیسیتی
- کاهش درد و تکرار وقوع انقباضات عضله
- بهبود طرز راه رفتن، بهداشت، انجام فعالیت های روزانه زندگی
- کاستن از دردسر ها و چالش های پرستار مراقبت نماینده، مانند لباس پوشاندن، غذا دادن، حرکت دادن و حمام کردن
- بهبود عملکرد های حرکتی ارادی شامل برداشتن اشیاء، نگه داشتن اشیاء و استفاده از آن ها. بهتر شدن شرایط رشد عضلانی در بچه ها
فیزیوتراپی و کاردرمانی
فیزیوتراپی و کاردرمانی برای اسپاستیسیتی جهت کاهش سفتی عضلات، حفظ یا بهبود طیف حرکتی، افزایش قدرت و هماهنگی و بهبود احساس راحتی طراحی شده اند. درمان ممکن است شامل تمرینات کششی و قدرتی، بریس ها و قالب های موقتی، استفاده از پک های سرمایشی، بیوفیدبک و تحریک الکتریکی شوند.
دارو های خوراکی
استفاده از دارو های خوراکی برای درمان اسپاستیسیتی زمانی که علائم این بیماری در عملکرد های روزانه یا خواب بیمار اختلال ایجاد می نمایند تجویز می شوند و لزوما همه بیماران به دارودرمانی احتیاج ندارند. مدیریت موثر دارودرمانی احتمالا احتیاج به استفاده از دو دارو یا بیشتر یا ترکیبی از دارو های خوراکی با نوعی دیگر از درمان دارد. عوارض جانبی دارو ها بسته به دسته دارویی و شرایط بیمار، طیف گسترده ای دارد.
دارو ها شامل موارد زیر می شوند:
- باکلوفن
- بنزودیازپین ها
- دانترولن سدیم
- ایمیدازولین
- گاباپنتین
تزریق سم بوتولینوم (BTA)
ثابت شده تزریق BTA که به آن تزریق بوتاکس نیز می گویند، اگر به میزان بسیار کم باشد در فلج کردن عضلات اسپاستیک موثر خواهد بود. نواحی تزریق با دقت و بر اساس الگوی اسپاستیسیتی تعیین می شوند.
وقتی بوتاکس به عضله یا عضلات تزریق می گردد، ترشح استیل کولین مهار شده و در نتیجه عضلات بیش از میزان فعال، شل و بی حرکت خواهند شد.
این تزریق به طور کلی در عرض چند روز اثر خود را گذاشته و حدود 12 تا 16 هفته باقی خواهد ماند، تا پایانه های عصبی تازه دوباره رشد نموده و عضلات مورد نظر ریکاوری شوند. البته در تعداد تزریق هایی که انجام می گردد محدودیت هایی وجود دارد.
عمل جراحی
یک نوع عمل جراحی عضله - تاندون که شامل کیدن و رها کردن ارتباطات عضله - تاندون است برای درمان اسپاستیسیتی وجود دارد. عمل های جراحی دیگر نیز شامل تخریب عصب های مورد نظر می شوند، مانند نرکتومی، میوتومی و ریزوتومی که قطعا آخرین پروتکل های درمانی هستند.
منبع: aans
منبع: زندگی روز