سیاه چاله ها و اژدهایان (قسمت هفدهم): کیهان شناسی سیاه چاله ها و اژدهایان - وبلاگ محمدی

به گزارش وبلاگ محمدی، از بیابان های بی آب وعلف گرفته تا کوهستان های یخی، از جنگل های بزرگ گرفته تا اعماق زمین، هر دنیا در سیاه چاله ها و اژدهایان شامل انواع مختلفی از مکان های مختلف برای اکتشاف و غارت کردن است. برای بسیاری از ماجراجویان، این دنیا تنها دنیای است که خواهد شناخت و هیچ درکی از دنیا های فراتر از آن پیدا نخواهند کرد.

اما حقیقت این است که کیهان شناسی دی انددی بسیار گسترده است و شامل جهان های موازی (Alternative Planes of Existence) می گردد، جهان هایی که منزلگاه المنتال ها، بیگانگان، شیاطین، پریان و حتی خدایان مختلف هستند. در این جهان ها ماجراجویان ممکن است دوستان و متحدان تازه پیدا نمایند یا با موجوداتی روبرو شوند که اصلاً از حضورشان استقبال ننمایند. شاید هم با جهانیی روبرو شوند که ورود به آن غیرممکن باشد.

این مقاله صرفا اطلاعاتی خلاصه و مفید درباره جهان های موازی در اختیارتان قرار خواهد داد، ولی باید در نظر داشته باشید که طی سال ها اطلاعات بسیار زیادی درباره این جهان های موازی نوشته شده است و مسلماً پرداخت مفصل به آن ها از حوصله چنین مقالاتی خارج است.

تاریخچه کیهان شناسی دی انددی

نخستین اطلاعات درباره کیهان شناسی دی انددی برای اولین بار در مقاله ای در شماره 8 مجله اژدها (Dragon Magazine) در سال 1977 درج شد. نویسنده این مقاله خود گری گایگکس بود و عنوان آن هم از این قرار بود: جهان ها: مفاهیم روابط فضایی، زمانی و فیزیکی در دی انددی (Planes: The Concepts of Spatial, Temporal and Physical Relationships in D&D). در این مقاله ساختاری برای کیهان شناسی دی انددی مشخص شد که تا به امروز کم وبیش دست نخورده به جای مانده است. عناصری چون انرژی مثبت و منفی (Positive & Negative Energies)، المنتال (Elemental)، استرال (Astral) و جهان های بیرونی همه در مقاله ذکر شدند.

10 سال بعد، مفهوم جهان های موازی در دستورالعمل جهان ها (Manual of the Planes) برای نخستین ویرایش ای دی انددی تا حد زیادی توسعه پیدا کرد. این کتاب اطلاعات بیشتری درباره جهان های المنتال مختلف، جهان استرال، جهان های بیرونی مختلف و غیره ارائه کرد.

در سال 1994، با معرفی زمینه پلین اسکیپ (Planescape) برای ویرایش دوم ای دی انددی، ایده جهان های موازی انسجام بیشتری پیدا کرد. پلین اسکیپ یک زمینه کمپین کامل بود که ایده جهان های موازی را در مرکز توجه قرار داد. پلین اسکیپ کیهان شناسی کلی دی انددی را به آن چیزی که امروزه می شناسیم نزدیک تر کرد و اسامی تعدادی از عناصر آن را تغییر داد.

ویرایش دوم دستورالعمل جهان ها در سال 2001 برای ویرایش سوم دی انددی منتشر شد. این کتاب بسیاری از جزئیات را از پلین اسکیپ وام گرفته بود، ولی با انتشار ویرایش سوم دستورالعمل جهان ها برای ویرایش چهارم دی انددی در سال 2008، بسیاری از عناصر تغییر پیدا کردند.

در نهایت می رسیم به ویرایش پنجم دی انددی که کیهان شناسی دی انددی را به حالتی که در ویرایش سوم داشت برگرداند، ولی هنوز نسخه تازهی از دستورالعمل جهان ها در بستر ویرایش پنجم منتشر نشده است.

منبع اصلی این مقاله برای معرفی کیهان شناسی دی انددی، ویرایش پنجم است، ولی بسیاری از جزئیات از دستورالعمل ویرایش سوم وام گرفته شده اند.

تصویر کلی از کیهان شناسی دی انددی

بیایید در ابتدا تصویر کلی از کیهان شناسی دی انددی ارائه کنیم که معمولاً با عنوان چرخ بزرگ (The Great Wheel) مورد اشاره قرار می گیرد. در مرکز چرخ، جهان مادی (Material Plane) واقع شده است که شامل کل جهان های فیزیکی می گردد. بالای جهان مادی فی وایلد (Feywild) واقع شده است که سکونت گاه پریان است و پایین جهان مادی شادوفل (Shadowfell) واقع شده است که سکونت گاه موجوداتی است که نقطه مقابل پریان به حساب می آیند؛ موجوداتی مثل نامیرایان و موجوداتی که انرژی منفی دارند.

دور این سه جهان را جهان اثیری (Ethereal Plane) احاطه نموده است. جهان اثیری یکی از جهان های انتقالی (Transitive) است که به مثابه اقیانوس مهی است که برای جابجایی بین جهان های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

فراتر از جهان اثیری می رسیم به جهان های داخلی (Inner Planes). جهان های داخلی شامل چهار جهان المنتال (هوا، خاک، آتش و آب) می گردد که همه در آشوب المنتال (Elemental Chaos) معلق هستند. آشوب المنتال مخلوطی از همه عناصر است که با هم ترکیب شده اند.

فراتر از جهان های داخلی، می رسیم به جهان های بیرونی. جهان های بیرونی 16 جهان مختلف هستند که بر اساس جهت گیری های اخلاقی مختلف بنا شده اند و منزلگاه خدایان مختلف و خدمت گزاران شان به حساب می آیند.

در نهایت می رسیم به جهان استرال. جهان استرال نیز یکی از جهان های انتقالی است که به شکل یک دریای نقره ای بزرگ به نظر می رسد.

مشخصاً چرخ بزرگ صرفاً یک تصویرسازی انتزاعی از ماهیت دقیق کیهان است و میزان همه جهان های اشاره شده بی نهایت است. از بقیه جهان های دیگری که وجود دارند، ولی در چرخ بزرگ گنجانده نشده اند، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• قلمروی دوردست (Far Realm): جهانی بیگانه و ناهنجار
• قلمروهای متعلق به مفاهیمی چون زمان و رویاها
• قلمروهای کوچک (Demiplanes) که قلمروهایی با میزان محدود هستند
• سرزمین های بیرونی (Outlands) که شهر تقاطعی سیگیل (Sigil) در آن واقع شده است

بسیار خب، تا اینجا اطلاعات زیادی منتقل کردیم، بنابراین وقتش رسیده که درباره هرکدام شرحاتی ارائه دهیم.

معرفی جهان ها

اول بحث را با جهان مادی آغاز می کنیم. جهان مادی جایی است که یک کمپین دی انددی معمولی در آن واقع شده است و شامل مکان ها و اشخاص فانی است. با این حال، جهان مادی جایی است که همه کمپین های دی انددی در آن اتفاق می افتند؛ در بین تعداد بی نهایتی جهان که شکل و ویژگی های متفاوت دارند. این جهان ها صرفاً سیاره های متفاوت نیستند که در کهکشانی یکسان پراکنده شده باشند، بلکه هرکدام جهانی مجزا در مولتی ورسی بی پایان هستند که همه یشان در کنار هم داخل جهان مادی واقع شده اند. برای همین این امکان وجود دارد که با استفاده از جادو بین جهان های مختلف جابجا شد و به یکی از جهان های انتقالی دسترسی پیدا کرد.

جهان مادی یکی از متنوع ترین جهان هاست و تعداد احتمالات و دگرگونی جانوران ساکن در آن بی نهایت است. بعلاوه جهان مادی امن ترین جهان برای تردد ماجراجویان است، چون جهان مادی جایی است که به عنوان جهان عادی حسابش می کنیم.

فی وایلد و شادوفل هردو جهان هایی به موازات جهان مادی به حساب می آیند. این یعنی هر کدام انعکاسی از مولتی ورس مادی به حساب می آیند. یک موقعیت مکانی در فی وایلد به طور تقریبی برابر با موقعیتی یکسان در جهان مادی (و برعکس) است. این مسئله باعث می گردد جابجایی بین جهان مادی و فی وایلد/شادوفل به مراتب آسان تر باشد و برای همین پریان و نامیرایان در جهان مادی حضور گسترده ای دارند.

هردو جهان از جنس انرژی هستند و جایی نیستند که در آن یک ماجراجوی عادی احساس راحتی کند. فی وایلد منزلگاه موجودات ناخوشایند بسیاری است که رفتاری بازیگوشانه یا حتی آزاررسان دارند. از این موجودات می توان به الدرین ها (Eldrin)، اسپرایت ها (Sprite)، ساتیرها (Satyr) و غول ها اشاره نمود. شادوفل نیز منزلگاه تعداد زیادی از موجودات نامیرا است، موجوداتی مثل اشباح و خون آشام ها.

هردو جهان برای موجودات انسان گونه قابل سکونت هستند. با این که در این زمینه فی وایلد کمی بهتر است، ولی زندگی در هیچ کدام خوشایند نخواهد بود. با این حال، اگر کسی بخواهد وارد جهان های دیگر گردد، جهان های به مراتب بدتری از فی وایلد و شادوفل وجود دارند.

جهان اثیری نیز به نوعی در موازات جهان مادی - و بعلاوه جهان های داخلی - واقع شده است، برای همین هر موقعیت مکانی در این جهان های فیزیکی یک موقعیت مکانی معادل در جهان اثیری دارد.

جهان اثیری از مهی بی پایان تشکیل شده و منزلگاه تعدادی موجود جادویی است که مسافران را شکار می نمایند. ولی اگر این موجودات را نادیده بگیریم، این جهان نیز برای موجودات انسان مانند قابل سکونت است.

یک مسافر معمولاً در کالبد فیزیکی وارد جهان اثیری می گردد و برخلاف ورود به جهان استرال احتیاج نیست که بازنمایی از خود را وارد آن کند. برای همین محدودیت های فیزیکی حرکت شامل تردد در این جهان نیز می گردد. با این حال، در جهان اثیری می توان آزادانه به سمت بالا یا پایین حرکت کرد.

از بعضی لحاظ جهان اثیری، در مقایسه با فی وایلد و شادوفل، پیوند نزدیک تری با جهان مادی دارد. چون یک مسافر در جهان اثیری می تواند در تمام مدت جهان مادی را نیز مشاهده کند. در این جهان، جهان مادی مبهم و تار دیده می گردد، برای همین برای کسی که در جهان اثیری حضور دارد، تماشا جزئیات جهان مادی کار سختی است، ولی یکی از امتیازات تردد در جهان اثیری این است که در آنجا می توان از لای اشیاء فیزیکی در جهان مادی رد شد.

برای همین کسی که در حال تردد در جهان اثیری است، می تواند به راحتی به اوج آسمان یا اعماق زمین برود و بعد به جهان مادی برگردد. بدین ترتیب با یاری جهان اثیری می توان به نقاطی در جهان مادی رفت که در حالت عادی رفتن بهشان سخت یا غیرممکن است.

جهان اثیری مکان هیجان انگیزی نیست و از ماجراهاجویی های مختلف پر نشده است، ولی برای تردد سریع در جهان مادی و جهان های المنتال بسیار کارآمد است.

حالا که صحبت از جهان های المنتال شد، جا دارد اشاره کنم که در مقاله مربوط به المنتال ها این جهان ها را شرح دادم، ولی در اینجا مختصر و مفید مرورشان می کنیم.

هر جهان قلمرویی است که به کل از یکی از این عناصر تشکیل شده است: آتش، خاک، هوا و آب. برای همین بیشتر این جهان ها برای موجودات عادی مرگبار هستند. چون شکل آن ها بدین صورت است:

• دریایی بی پایان از آتش
• گستره بی پایانیی از صخره و سنگ
• اقیانوسی بی کران
• آسمانی بی پایان

با این که این جهان ها به نوعی بی پایانب محسوب می شوند، ولی با یکدیگر مرز مشترک دارند و معمولاً به این مرزها جهان های پاراالمنتال (Paraelemental Planes) گفته می گردد. در مرزی که آب به هوا برخورد نموده، جهان یخ (Ice Plane) به وجود آمده است. در مرزی که خاک به آتش برخورد نموده، جهان مذاب (Magma Plane) به وجود آمده است.

غیر از این، یک سری تمدن کوچک وجود دارند که در یکی از این جهان های المنتال سکنی گزیده اند. این تمدن ها متشکل از جانورانی هستند که اکوسیستم شان این جهان ها است و برای زندگی در آن ها ساخته شده اند. مثلاً جانورانی که کارشان کندن زمین و فرو رفتن به زیر آن است، در جهان خاک و موجودات آبزی نیز در جهان آب زندگی می نمایند. بعضی از این موجودات از ورود موجودات انسان مانند به شهرهایشان (مثل شهر برنج (City of Brass) درجهان آتش) استقبال می نمایند.

دور جهان های المنتال را آشوب المنتال احاطه نموده است، جایی که همه عناصر در آن با هم مخلوط شده اند و گستره خالص و پرتلاطمی از انرژی المنتال است.

حال می رسیم به جهان های بیرونی. این جهان ها به خاطر کمیت و تنوع زیادشان سزاوار مقاله ای جداگانه هستند. ولی به طور خلاصه هرکدام از این 16 جهان معادل جهت گیری اخلاقی متفاوت داخل جهان دی انددی هستند. اگر احیاناً با جهت گیری های اخلاقی آشنایی ندارید، شرح کوتاهی درباره یشان خواهم داد. جهت گیری های اخلاقی (Moral Alignments) در جهان دی انددی، طبقه بندی اخلاقی و مرامی تمام موجودات داخل جهان است: از ساده ترین موجودات گرفته تا والاترین خدایان. برای مشخص جهت گیری اخلاقی دو معیار وجود دارد:

1. قانون مند بودن یا آشوب ناک بودن

2. خوب بودن یا پلید بودن

موجوداتی که حد وسط هرکدام از این معیارها قرار داشته باشند، به عنوان موجودات بی طرف (Neutral) شناخته می شوند. این طبقه بندی به شکل گیری 9 جهت گیری اخلاقی متفاوت منجر شده است:

1. نیک صفت قانون مند (Lawful Good)

2. نیک صفت بی طرف (Neutral Good)

3. نیک صفت آشوب گرا (Chaotic Good)

4. بی طرف و قانون مند (Lawful Neutral)

5. کاملاً بی طرف (True Neutral)

6. بی طرف و آشوب ناک (Chaotic Neutral)

7. پلید قانون مند (Lawful Evil)

8. پلید بی طرف (Neutral Evil)

9. پلید آشوب گرا (Chaotic Evil)

با توجه به این که 16 جهان بیرونی بر پایه جهت گیری های اخلاقی داریم، تعدادی از آن ها کمی تا قسمتی با هم ترکیب می شوند. مثلاً جهان بیرونی بیست لندز (Beastlands) سه جهت گیری بی طرف، آشوب گرا و خوب را با هم دارد.

از بعضی از جهان های بیرونی قابل توجه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• مغاک (The Abyss): منزلگاه دیوها
• نه طبقه جهنم (The Nine Hells): منزلگاه شیاطین
• کوه سلستیا (Mount Celestia): منزلگاه تعدادی از خدایان و فرشتگان نیک صفت

هر جهان بیرونی تحت کنترل یک یا چند خدا واقع شده است و آن ها با اراده یشان به آن شکل بخشیده اند. میزان هرکدام از آن ها، مثل بیشتر جهان های دیگر، بی نهایت است، ولی فقط بخش کوچکی از این جهان ها در درک افراد میرا می گنجد. تجربه هر فرد در هریک از این جهان ها به دو عامل بستگی دارد: 1. جهت گیری اخلاقی خود فرد: اگر فردی نیک صفت به جهان پلیدها برود، احساس تلاطم و ناراحتی خواهد نمود؛ مهم نیست که حضورش مورد استقبال باشد یا نه. 2. اراده خدایی که جهان را کنترل می نماید؛ اگر خدای جهانی نخواهد شما در منزلگاهش حضور داشته باشید، به احتمال زیاد حضورتان در آنجا چندان طولانی نخواهد بود.

هر خدا، علاوه بر این که اجازه دخالت مستقیم در جهانش دارد، روی زمین و جغرافیای جهانش نیز کنترل دارد و می تواند مسیری کوتاه را به سفری بی پایان تبدیل کند. از طرف دیگر، اگر کاری کنید که خدای یک جهان بیرونی از شما خوشش بیاید، تجربه بودن در جهان او می تواند بسیار خوشایند باشد و این جهان نیز می تواند پناهگاه مناسبی در برابر غریبه ها باشد.

همان طور که اشاره شد، تنوع جهان های بیرونی بیشتر از آن است که بتوان در این مقاله خلاصه و مفید بهشان پرداخت. جهان های بیرونی منزلگاه موجودات بسیاری هستند: از فرشته ها و شیاطین گرفته تا روح مردگان. سفر به جهان های بیرونی اغلب به وسیله بازنمایی استرال (Astral Projection) یا درگاه ها/پورتا ل های جادویی اتفاق می افتد. با این حال یک سری راه های دیگر برای تردد در آن ها وجود دارد. یکی از این راه ها راه رفتن با پای پیاده است! هر جهان بیرونی از لحاظ فیزیکی به دو جهان دیگر متصل است؛ با این حال پیدا کردن موقعیت دقیق این مرز و پیدا کردن جایی که در حدی باریک است که بتوان از آن عبور کرد، چالش برانگیز است.

این مرز نه حاصل یک تغییر ناگهانی، بلکه حاصل تغییری تدریجی از یک جهان به جهان دیگر است. بنابراین جهان های بیرونی از لحاظ فیزیکی به شکلی کنار هم قرار گرفته اند که شبیه به یک چرخ است و همه جهان هایی که از لحاظ جهت گیری اخلاقی به هم نزدیک هستند، از لحاظ فیزیکی نیز نزدیک به هم قرار دارند.

بعلاوه جهان های بیرونی به سرزمین های بیرونی (Outlands) متصل هستند. سرزمین های بیرونی ناحیه ای گسترده و دایره شکل است که ویژگی هایی را از همه جهان های بیرونی وام گرفته است و برای همین به مکانی بی طرف تبدیل شده است و از لحاظ ظاهری شبیه به جهانیی از جهان مادی به نظر می رسد.

از بعضی لحاظ سرزمین های بیرونی را می توان جهان بیرونی بدون جهت گیری اخلاقی یا جهان بیرونی کاملاً بی طرف حساب کرد. سرزمین های بیرونی نیز مثل تمام مکان هایی که تا به امروز توصیف کردم، میزان بی پایان دارد. ولی این مکان یک مرکز دارد که در آن برجی مستقیماً به سمت آسمان سر برافراشته است.

این برج بی نهایت بلند است؛ هرچند که می توانید نوک آن را ببینید. در نوک این برج بی نهایت بلند نیز شهری به شکل یک حلقه معلق وجود دارد. این شهر با نام سیگیل (Sigil) یا شهر درها (City of Doors) شناخته می گردد.

شهر سیگیل تقاطعی بزرگ بین جهان های مختلف است و در آن انواع و اقسام موجودات - از هر نوع و جهت گیری اخلاقی - وجود دارند، از فرشتگان و شیاطین گرفته تا انسان ها و گیث ها (Gith).

این شهر به خاطر پورتال ها یا درگاه های پرتعدادش معروف است. این درگاه ها به همه نقاط مولتی ورس راه دارند، ولی آگاهی پیدا کردن به کلید دقیقی که برای باز کردن این پورتال ها احتیاج است کار راحتی نیست.

بعلاوه گفته می گردد که هیچ خدایی اجازه ورود به سیگیل را ندارد و حتی اگر خدایان می خواستند نیز نمی توانستند وارد آنجا شوند. تنها حاکم شهر جلوی ورود آن ها را می گیرد؛ این حاکم بانوی درد (The Lady of Pain) نام دارد که موجودی بسیار قدرتمند و مرموز است.

سیگیل یکی از مکان های اصلی و مهم در زمینه کمپین پلین اسکیپ است که در مقاله ای جدا به آن خواهیم پرداخت.

همان طور که اشاره شد، جهان استرال نیز یکی دیگر از جهان های انتقالی است که برای مسافرت و جابجایی از آن استفاده می گردد. برخلاف جهان اثیری که شخص در آن می تواند به طور فیزیکی تردد کند، تنها راه بازدید از این جهان بازنمایی (Projection) است. پورتال های جادویی و راه های دیگر برای تله پورت سریع برای این که کار نمایند به جهان استرال وابسته هستند، چون جهان استرال حاوی کل فاصله موجود بین جهان های مختلف است.

با این که بسیاری از ماجراجویان بدون آگاهی از وجود جهان استرال، وارد پورتال ها می شوند و بین جهان های مختلف جابجا می شوند، بعضی افراد آگاهانه بازنمایی ای از خود را وارد جهان استرال می نمایند تا از آن بازدید نمایند. جهان استرال شبیه به کره بی پایانیی از آسمانی نقره ای و پاک است که در دوردست، ابرهایی لوله شکل به آرامی حرکت می نمایند و گردبادهای عجیبی از جنس رنگ در هوای آن شناورند.

در این جهان جز جسد شناور خدایان فراموش شده هیچ نکته قابل توجه دیگری وجود ندارد، ولی شخصی که بازنمایی خود را در این جهان ایجاد کند، هیچ محدودیت فیزیکی ای نخواهد داشت و بنابراین می تواند سریع تر حرکت کند. البته برای بیشتر ماجراجویان ورود به جهان استرال هیچ فایده ای ندارد، ولی اگر پورتالی در دسترس نباشد، می توان از آن به عنوان راهی برای جابجایی بین جهان های مختلف استفاده کرد.

همان طور که اشاره شد، جهان های دیگر نیز وجود دارند، ولی اطلاعاتی که تا به امروز داده شد، به عنوان اطلاعاتی جمع وجور از آن ها کافی است. جهان های موازی معمولاً مکان مناسبی برای ماجراجویی هستند و بعضی جهان ها مثل فی وایلد و سیگیل پتانسیل این را دارند که یک کمپین کامل بهشان اختصاص داده گردد. با این حال، بیشتر کمپین ها از جهان مادی پا فراتر نمی گذارند و این اصلاً اشکالی ندارد، چون جهان مادی نیز خودش بی پایان است.

با این حال، اگر می خواهید به کمپین تان رنگ و بوی تازه ببخشید، دید خود را به جهان مادی محدود نگه ندارید، چون تعداد احتمالات ممکن در بستر دی انددی، به معنای واقعی کلمه بی نهایت است.

منبع: کانال یوتوب Exploring Series